Makaleler

Rezonant Yutucular

Rezonant yutucular hava basıncındaki değişikliğe bağlı olarak hareket eden ve bu şekilde havadan enerji emerek ses düzeyini düşüren yutuculardır. Farklı tiplerde karşımıza çıkabilseler de temel prensipleri belli bir ağırlığa ve hareket direncine sahip bir yüzeyin, üzerine basınç uygulanması sonucu yer değiştirmesi ve bu şekilde enerji soğurmasıdır.

Panel Yutucular

Bu uygulamada çoğu zaman belli bir esnekliğe sahip katı bir yüzey oluşturularak oda yüzeylerinden birine serilir ve bu yüzeyin –-gözle görülemeyecek büyüklükte– hareketi ses yutumu sağlar. Serbest bir şekilde monte edilmiş ince bir plaka ya da naylon perde, panel yutucu olarak tanımlanabilir. Panel yutucu, üzerine akseden ses basıncına karşı bir direnç oluşturarak hareket etmelidir. Bu sebeple panel yutucular, işlevlerini yerine getirebilmeleri için hava geçirmez ve bir miktar esnekliğe sahip olarak tasarlanmalıdırlar. Yutum miktarı panelin esnekliğine, boyutlarına, mekanik sürtünmesine ve ağırlığına bağlıdır.

Helmholtz Yutucuları

Bu tip yutucularda hareket, katı bir yüzey yerine belli bir muhafaza içerisindeki hava sütunu tarafından sağlanır. Bu hava sütunu, kapalı bir hacimde bulunduğu için belli bir esnekliğe sahiptir ve bir yay gibi hareket eder, hava basıncına bağlı olarak titreşir. Sistem bu şekilde belli frekanslarda ses yutumuna sebep olur. Helmholtz rezonatörünün temsili gösterimi aşağıdaki gibidir.

Rezonantyutucu

Rezonant Yutucu Prensip Gösterimi

Kullanım Alanları

Rezonant yutucular, gözenekli yutuculardan farklı olarak, sesin basınç bileşenini kullanarak ses yutumu sağlarlar. Basınç farkının düşük olduğu olmadığı durumlarda herhangi bir yutum sağlamazlar. Bu, özellikle panel yutucuların uygulamasında önemli bir parametredir. Örneğin ince bir panel odanın merkezine sarkıtıldığında panele akseden sesin panelin her iki tarafına da ulaşıp basınç dengesi sağlayacağını varsayarsak, panelin yutum sağlamayacağını söyleyebiliriz. Ancak bu panel odanın duvarında ve arka tarafına ses geçemeyecek şekilde monte edilirse, panelin önü ve arkası arasında basınç farkı oluşacak ve bu yük altında panel hareket ederek yutum sağlayacaktır. Buradan anlaşıldığı gibi, panel yutucu uygulamalarında panelin bir yüzeyi oda hacminden yalıtılmalıdır. Bu panelin bir tarafının kapalı bir muhafaza ile çevrilmesi ya da oda sınırındaki duvara gömülmesi ile gerçekleştirilebilir. Helmholtz yutucular, tasarımlarının doğası gereği kapalı bir odacık şeklinde olmalarından ötürü halihazırda bu şartı sağlarlar.

Rezonant yutucular oldukça dar bir frekans aralığında çalışır ve bu frekans aralığının ayarlanabilmesi ince hesaplar gerektirir. Bu tip yutucular ancak ölçümleri yapılmış ve ince ayar gerektiren salonlarda kullanıma uygundur. Miktarının doğru ayarlanması için çoğu zaman en az bir deneme yapılması gerekir.